Türkiye’de profesyonel anlamda müzayedeciliği başlatan Artam Antik A.Ş. Müzayede Evi’nin kurucusu Turgay Artam ile sanata, sektöre ve geleceğe dair bir söyleşi gerçekleştirdik.
Güncel sanat örnekleri, geçmişin ihtişamını günümüze yansıtan değerli antikalar ve sanat eserlerinin yer aldığı Maçka’daki kültür sanat merkezi Antik Palace, salon müzayedelerinin gerçekleştiği adres. Burada ayrıca çok özel sergiler, sempozyumlar, seminerler ve klasik müzik konserleri de gerçekleşiyor. Bir süre önce online müzayedeciliğe de başlayan Artam Antik A.Ş. yayınlarıyla da yenilikçi bakış açısını pekiştirmeye devam ediyor.
Türkiye’de profesyonel müzayedeciliği başlatmış bir müzayede evinin kurucusu olarak sanata bakışın nasıl bir süreçten geçirdiğini düşünüyorsunuz?
Turgay Artam: Sanat eserlerine gösterilen ilginin her geçen yıl artarak çoğaldığını gözlemliyoruz. Geçtiğimiz 20 sene içinde koleksiyonculuk konusunda ülkemizde çok önemli adımlar atıldı. İlk olarak Sadberk Hanım Müzesi, Sabancı Müzesi, Doğançay Müzesi, İstanbul Modern, Santral İstanbul, Pera Müzesi, Elgiz ve Arter Çağdaş Sanat müzelerinin kurulması ile Türkiye özel müzecilikle tanışmış oldu.Yurt dışından getirilen önemli sergiler ve bu sergilere gösterilen ilgi büyük bir kesimin sanat olaylarına bakışının değişmesini sağladı. Daha çok insan sergi gezmeye, müze ziyaret etmeye ve sanat aktivitelerini takip etmeye başladı. Sanat eserlerini tanıdıkça, öğrendikçe koleksiyonculuk ön plana çıktı. Sergi, fuar ve müzayedelere rekor katılımların gerçekleştiği, büyüyen bir Türk sanat piyasası ortaya çıktı.
Ülkemizde gelecekte etkilerini daha net görmeye başlayacağımız bir koleksiyoner bilinci oluşmaya başladı.
Group Medya Bilgi Teknolojileri A. Ş. tarafından yayına hazırlanıyor. Bu niş dergiyi, bayilerde bulabilirsiniz.
Global ölçekte müzayedeciliğin gündeminde neler var?
T. Artam: Dünyada sanata ve sanatçıya en çok ilginin ve değerin verildiği rekorlarla dolu bir dönem yaşanıyor. Yeni koleksiyoncu sayısındaki yükseliş talebi artırmakta ve her yönden piyasaları büyütmektedir. Amerika ekonomisinin (Amerikan müzayede piyasası yaklaşık %50 büyüdü) etkisi ile Dünya müzayede pazarı %20 büyüme gösteriyor.
Son dönemin en yüksek değerli eser rekoru Amedeo Modigliani’nin 157 milyon dolara satılan tablosu olurken, Pablo Picasso’nun mavi döneminden bir eseri yaklaşık 115 milyon dolara satıldı. David Hockney 90 milyon dolarla en değerli yaşayan sanatçı rekorunu kırdı. Christie’s şirketi 645 milyon dolarlık satışı bir müzayedede yaptı. Dünyada sanat fuarları, galeri ve eserlere gösterilen ilgi her geçen gün yeni bir ziyaretçi sayısı rekoru veya müzayede rekoru olarak karşımıza çıkıyor.
En pahalı sanat eserleri hangileri?
T. Artam: Leonardo Da Vinci’nin 450 milyon dolara satılan “Salvator Mundi” tablosu en değerli eser olarak birinci sırada. Picasso, Gustav Klimt, Modigliani, Jasper Johns, Giacometti ve Jackson Pollock gibi önemli isimlerin eserleri 150 milyon dolar seviyesini aşmaya başladığı farklı bir dünya sanat piyasası söz konusu. Ülkemizde ise en yüksek rekor fiyat şu ana kadar yaklaşık 13,5 milyon TL (4,5 Milyon Dolar) satış rakamı ile 2016 yılında satılan Osman Hamdi Bey’in “Yeşil Cami Önü” adlı tablosunda. Ülkemizde satılan en değerli sanat eserlerinde ilk 3 sırayı müzayedelerimizde satılan Osman Hamdi Bey’e ait tablolar alıyor.
Güncel sanatın nabzını tutan Artam Global başta olmak üzere yayıncılık faaliyetleriniz, müzayedeler ve etkinlikleriniz sizin için ne ifade ediyor?
T. Artam: Şirket olarak çalışmalarımıza yüklediğimiz anlam bizim için çok önemli, Artam Antik A.Ş. müzayede evi olarak dergilerimiz, kültür yayınlarımız, düzenlediğimiz müzayedeler ve sergiler ile kültür ve sanat alanında olumlu etkiler yaratmayı amaçlıyoruz. Hedefimiz ülkemizde sanat ve kültüre olan ilgiyi çoğaltmak, uluslararası piyasalara açılarak Türk sanatını ve sanatçısını tanıtmak, koleksiyonculara en iyisini sunarken, sanatçıların da eserlerinin hak ettikleri gerçek değerlere ulaşmasına yardımcı olmaktır. Kataloglarımızda veya yayınlarımızda bir sanatçının eserini yayınlarken sanat arşivinde yer alarak geleceğe kalıcı bir etki yaratmasına çalışıyoruz.
Online müzayedecilik konseptini biraz açar mısınız?
T. Artam: Online sanat pazarı dünyada hızla gelişiyor. Artam Antik A.Ş. uzmanlığını ve güvencesini internette alım satım yapmak isteyen koleksiyonculara da sunmak için 2017 başı ile online müzayedelere başladık. Yazılım olarak şirketimize göre özelleştirilmiş bir alt yapı kullanıyoruz. Müzayedeye Türkiye’nin her yerinden katılım oluyor. Online müzayede ve salon müzayede arasında en büyük fark basılı katalog olmayışı ve müzayede salonda değil koleksiyoncunun ekranında sonuçlanıyor olmasıdır. Eserlerin kabulü, ekspertizi, sunumu ve sergilenmesi gibi tüm işlemler salon müzayedesi ile aynı. İnternet katılımcıları, sanat eserleri alırken eserlerin orijinallik garantisini ve verdikleri teklif veya peylerin hakkının korunacağı kurumsal güvence arıyorlar. Artam Antik A.Ş. olarak 38 yıllık tecrübemizi ve bilgimizi online müzayedelere yansıtıyoruz.
Son zamanlarda en çok hangi eserler ilgi görüyor?
T. Artam: Genç sanatçıların eserlerine olan talebin artacağı ve güncel sanatın her zamankinden daha çok ön plana çıkacağı bir dönem bekliyorum. Geleceğin kalıcı sanatçılarını keşfetmek için özellikle genç sanatçıların işlerine ilgi duyan alıcıların sayısındaki artış bunu gösteriyor. Her geçen gün daha zor bulunabilen Fahrel Nissa Zeid, Erol Akyavaş, Burhan Doğançay, Nejat Melih Devrim gibi çağdaş Türk resim sanatçılarının başyapıt niteliğindeki eserlerine önde gelen koleksiyoncuların ilgisi devam ederken genel sanat piyasasında ise bu usta isimlerin orta çaplı ve uygun fiyatlı olan eserlerine her zamankinden fazla talep olacağına inanıyorum.
Sanatın her alanıyla her dönem iç içe olan birisiniz, evde sanat ile yaşam konusunda neler söylersiniz?
T. Artam: Sanat eseri olmayan bir ev düşünemiyorum. Yaşam alanınıza katabileceğiniz en büyük zenginlik sanat eserleridir. Değeri ne olursa olsun beğendiğiniz, seyretmekten keyif aldığınız bir sanat eserine sahip olabilmek bir ayrıcalıktır. Bu ayrıcalığı evinizde yaşamak hem büyük bir keyif, hem de saymakla bitmeyecek etkileri olan kültür ve sanat dünyasına açılan penceredir. Biz Antik Palace’da bu güzellikleri sanatseverlerle paylaşmaya devam ediyoruz.
Hazırlayan: ÇİĞDEM HASANOĞLU
